De vrouw, de broedkip

Opinie – Dinsdag verschijnt het boek The Testaments, het vervolg van Margaret Atwoods The Handmaid’s Tale. Laatstgenoemde is een dystopische roman, al komt er geen geestelijke lenigheid aan te pas om de thematische gelijkenissen met het heden te herkennen.

In haar boek The Handmaid’s Tale schrijft Margaret Atwood ‘Nolite te bastardes carborundorum’ (vrij vertaald: laat de klootzakken je niet verpletteren). Het nep-Latijn is in feministische kringen inmiddels een bekende frase van strijdbaarheid en hoop. Maar wat nu als de werkelijkheid steeds meer op het dystopische boek gaat lijken? Kun je dan nog hoopvol blijven? Deze week komt het vervolg op The Handmaid’s Tale uit, The Testaments. Atwood was eigenlijk niet van plan een vervolg te schrijven, de wereld om haar heen – van Donald Trump tot Hongarije – maakte dat voornemen onhoudbaar.

Afgelopen week ontstond er ophef in Marokko, nadat journalist Hajar Raissouni werd opgepakt op verdenking van illegale abortus na buitenechtelijke seks. Raissouni werkt voor een krant die kritisch is ten opzichte van de Marokkaanse overheid, en daar houdt de staat niet zo van. Die vermoedelijke abortus komt de overheid dus maar al te goed uit: Raissouni’s baarmoeder wordt misbruikt om haar de mond te snoeren.

Abortus is in Marokko in principe verboden. Ook vrouwen die verkracht worden, slachtoffer zijn van incest of vrouwen die in levensgevaar zijn, mogen officieel geen abortus ondergaan. De Marokkaanse regering beloofde in 2016 weliswaar de wet te zullen versoepelen voor die groep, maar vooralsnog wordt er weinig haast gemaakt. Abortus is alleen toegestaan voor vrouwen die toestemming krijgen van hun echtgenoot. De baarmoeder van de vrouw is daarmee in eerste instantie eigendom van de staat en in tweede instantie eigendom van haar echtgenoot.

Wie denkt dat dergelijk conservatisme voorbehouden is aan landen in de MENA-regio, komt bedrogen uit. Je hoeft alleen maar om je heen te kijken om te zien hoe de baarmoeder anno 2019 steeds vaker als politiek strijdtoneel dient.

Zo was de Amerikaanse staat Alabama de eerste in een reeks om strenge abortuswetgeving aan te nemen. Louisiana, Missouri en een dozijn andere staten volgden al gauw. Abortus is in deze staten alleen nog toegestaan in de eerste zes tot acht weken van de zwangerschap. En daar waar Marokko beloofd heeft uitzonderingsclausules op te nemen in de abortuswetgeving, hebben in Alabama de 25 senatoren – allen man – er bewust voor gekozen om géén uitzondering te maken voor verkrachtingsslachtoffers.

Nee, dan Hongarije. Dat land hield vorige week in Boedapest een ‘internationale demografische top’ waar wereldleiders met elkaar in gesprek gingen over teruglopende bevolkingscijfers in Oost-Europa. De witte Europeaan zou door ‘omvolking’ worden bedreigd, zo meent premier Viktor Orbán. Door toenemende immigratie en lage geboortecijfers bij de witte bevolking, verdwijnt straks de witte Europeaan, is het idee. Orbán vraagt zich hardop af of ‘de Hongaarse natie biologisch en in aantallen zal overleven’. Zijn pleidooi en enige oplossing: de vrouw als broedmachine. Vrouwen moeten véél méér kinderen krijgen. Saillant is dat op een foto die de ronde doet van de demografische top nagenoeg geen vrouw staat. Het is een club mannen dat zich de baarmoeder van de vrouw toe-eigent.   

Nu zou je kunnen stellen dat de zorgen om het lage geboortecijfer in Hongarije in economisch opzicht terecht zijn. Het land kampt al jaren met hoge emigratie. Jongeren verkiezen voor hun toekomst West-Europa boven de uitzichtloze situatie in hun thuisland, met enorme vergrijzing als gevolg. Alleen: Orbán zou ook kunnen nadenken over maatregelen waardoor jongeren besluiten wél in Hongarije te blijven. Tegelijkertijd houdt het land met haar vreemdelingenhaat de grenzen potdicht voor vluchtelingen en migranten, een groep die het ontstane arbeiderstekort zou kunnen opvullen. Maar in dat soort oplossingen is Orbán niet geïnteresseerd. Orbán windt er geen doekjes om, de Hongaarse premier gebruikt de baarmoeder als oplossing voor zijn onversneden en perverse vreemdelingenhaat (lees: racisme). Om ervoor te zorgen dat Europa – om Thierry Baudet te citeren – ‘dominant blank’ blijft, moeten er meer witte kinderen gebaard worden. Wereldwijd misbruiken rechtsconservatieven de baarmoeder om de eigen ideologie van witte suprematie te verspreiden. Nu nog bedenken hoe ze de vrouw, de broedkip massaal aan het baren krijgen. Tegen hen zou ik willen zeggen: Nolumus nos bastardes carborundorum – we laten de klootzakken ons niet verpletteren.