Zolang het geld blijft rollen, mogen de koppen dat ook

Onlangs stemde een meerderheid van de Tweede Kamer in met een motie die de etnische en religieuze zuiveringscampagne op de Oeigoerse bevolking in Xinjiang bestempelt als genocide. Volkerenmoord dus. Je zou er haast cynisch van worden dat de overheid pas na vier jaar zover is om het woord ‘genocide’ over de tong te krijgen. Je zou denken dat wij Nederlanders hier sneller en feller op zouden reageren, gezien onze eigen traumatische ervaring met zowel de Holocaust als Srebrenica; de twee grootste genocides op Europees grondgebied in de afgelopen eeuw. Nu we het beestje bij de naam hebben genoemd is de volgende vraag: hoe lang gaat het nog duren en hoeveel slachtoffers gaat het nog kosten, voordat we iets doen om deze genocide te stoppen?

Het antwoord ligt bij Stef Blok, voormalig bankier en onze minister van Buitenlandse Zaken. Of zoals hij in China bekend staat: die guitige Nederlander die wil dat de Chinezen de woningmarkt in Nederland opkopen. Blok windt er geen doekjes om. Tegen het Financieele Dagblad zei hij eerder nog dat we ‘constructief én kritisch met China’ moeten omgaan. 'Zij zijn een hele grote handelspartner. Tegelijkertijd moeten we kritisch zijn waar het gaat om het ontbreken van een gelijk speelveld voor onze bedrijven, industriële spionage en de mensenrechtensituatie in het land’, aldus Blok. Maar sancties treffen tegen China? Nee, daar is Nederland volgens Blok te klein voor. We moeten als één Europa handelen.

Waar een klein land groot in kan zijn

Nederland is weliswaar qua grondgebied klein, maar na Duitsland zijn wij de grootste Europese exporteur naar China. Wereldwijd staan we als handelspartner zelfs op de 6e plaats. En heeft Nederland er zijn grootste diplomatieke netwerk. Dat klinkt niet als een positie waarin Nederland in zijn eentje niks kan doen. 

De afgelopen jaren is in Europa de export naar China gekrompen met 6 procent, maar de export vanuit Nederland naar China is juist gegroeid. Verdiende Nederland in 2015 nog 3 miljard euro aan de export, in 2019 was dit alweer 4,3 miljard – een stijging van maar liefst 53 procent. En ook in 2020 groeit dit exportcijfer door. 

Dit klinkt natuurlijk als de droom-vriendschap voor elke VVD-minister. Het lijkt er dan ook sterk op dat Blok alleen sancties wil vanuit de EU, zodat de handelsrelatie tussen Nederland en China zo ongeschonden mogelijk blijft. Het enige dat Blok wil doen is zeggen dat hij zich ‘ernstige zorgen’ maakt, en het onderwerp van ‘grootschalige mensenrechtenschendingen’ bespreken met Chinese diplomaten. Wat zowel zijn plan was in 2018, als drie jaar later in 2021. Blok is zo lang “ernstige zorgen” aan het baren dat hij inmiddels al 4 keer van deze zorgen bevallen had moeten zijn.

Maar “ernstige zorgen” uitspreken helpt niet bij een vastberaden en groeiende wereldmacht. Het is als een boze brief tegen een rijdende trein gooien: het gaat geen reet uithalen zolang de trein rustig door kan denderen. Daarom moet je de rails blokkeren en een controlepost opzetten waar de trein pas doorheen mag rijden wanneer elke coupé is gecontroleerd op vastgebonden moslimgezinnen. Oftewel, brede sancties opleggen aan de Communistische Partij totdat de gevangenen worden vrijgelaten en de situatie in Xinjiang verbetert. Hij schuift het probleem door naar de EU, terwijl hij wéét dat de 27 leden van de EU nooit gelijkgestemd zullen zijn over sancties richting China. 

Bang voor sancties?

Sancties zijn diplomatiek gezien een zwaar middel. Die leg je als land niet ‘zomaar’ op. Je kunt je dus afvragen of Blok niet gewoon heel voorzichtig is met sancties.

Alleen: toen de Russisch oppositieleider Navalny vorig jaar augustus werd vergiftigd door Putin en zijn bende steunde Blok anderhalf maand later al sancties tegen de Russen. Ook toen er in 2018 oneerlijke verkiezingen werden gehouden in Venezuela, was Stef er als de kippen bij met persoonsgerichte sancties. Zo voorzichtig en terughoudend is hij dus niet.

Hamvraag is dus: waar blijft nu, vier jaar na het begin van de genocide op de Oeigoeren, dan diezelfde sanctie-strijder?

Het ligt niet aan een gebrek aan bewijs: er zijn rapporten van erkende mensenrechtenorganisaties waaruit een duidelijk beeld naar voren komt: kampen worden uit de grond gestampt, moskeeën worden gesloopt, iedere dag worden Oeigoeren van hun bed geplukt, gearresteerd, in kampen te werk gesteld om vervolgens nooit meer teruggevonden te worden. The New York Times publiceerde vorig jaar geheime Chinese overheidsdocumenten waaruit blijkt dat China een gerichte politiek van onderdrukking en culturele vernietiging voert.

En alsof dat nog niet genoeg is, bleek vorig jaar uit gedetailleerde rapporten van de Xinjiang National Health Commission, bestudeerd door antropoloog en China-expert Adrian Zenz, dat er een grootschalige campagne gevoerd wordt om honderdduizenden Oeigoerse vrouwen dwangmatige te steriliseren. Wat neer komt op: het inperken van geboortes binnen een etnische en/of religieuze minderheid, of zoals het Genocideverdrag uit 1948 het zou noemen: genocide.

Óf zoals de Chinese Ambassade in de VS het zo sierlijk verwoordde: “Making them no longer baby-making machines.”

Maar gelukkig hebben we de mannelijke intuïtie van VVD’s nuchtere bureaucraat Stef Blok, die ongetwijfeld weet van de duizenden vermissingen en getuigenissen van de gesteriliseerde vrouwelijke ex-gevangenen die door hun tranen nauwelijks de woorden “groepsverkrachting” over hun lippen kunnen krijgen. Dit is allemaal óf niet overtuigend genoeg, óf niet alarmerend genoeg om de twijfel bij Stef weg te nemen over ‘genocidale opzet’. Nee, economische sancties is dan echt een brug te ver. Laten we doorgaan om vanuit Europa de Communistische Partij te vragen of we dan toch écht niet even een onderzoeksteam mogen sturen om een kijkje te nemen in de kampen. Dan kan Blok zonder slecht geweten weer dineetjes houden met de Chinese vice-president en de Chinese ambassadeur gezellig weer op de koffie bij koning Willem.

Wie de bal kaatst…

Maar is het plan van Blok om het via het Europees Parlement te spelen dan toch niet de juiste? Nou, afgelopen december werd in het Europarlement een motie aangenomen waarin het Europarlement zelf een Stef Blokje doet. Ook het Europarlement maakt zich namelijk ‘ernstig zorgen’ over de situatie en vraagt China daarom om toegang tot de kampen. Het meest opvallend aan de motie is nog wel dat het EP de lidstaten oproept om zélf alles in hun macht te doen om de sluiting van de kampen gedaan te krijgen. Ze kaatsen de bal dus terug naar ons. Het pijnlijkste aan diezelfde motie is de paragraaf waarin het EP zegt “het feit te betreuren dat de aanpak en middelen gebruikt door de EU tot dusverre geen tastbare vooruitgang hebben opgeleverd op het gebied van mensenrechten in China.”

EU draait door, business as usual

Als dit al niet overtuigend genoeg was voor de Communistische Partij dat ze voorlopig nog hun gang kunnen gaan, dan is het nieuwe investeringsakkoord tussen de EU en China dat wel. Hierin worden géén concrete afspraken gemaakt, noch worden er voorwaardes gesteld omtrent de vrijlating of bescherming van de Oeigoeren, Tibetanen, Kirgiziërs, Kazachstanen, HongKong-ers, Christelijke Chinezen en/of Falung Gong-beoefenaars. Het enige wat in deze overeenkomst beschermd wordt is – je raadt het vast niet – de economische verhouding. De Nieuwe Zijderoute loopt ten slotte dwars door Europa, en geen land die de karavaan zou willen missen. Zo ook Nederland niet, waarvan de Rotterdamse haven een lucratieve stop is in de handelsroute.

Op z’n Stef Bloks wordt er dus met de ene hand afkeurend met een vinger gezwaaid, om vervolgens met de andere hand gulzig de lange arm van Peking te schudden om de economische banden te versterken. Het is het ideale klimaat voor de etnische zuiveringscampagne van de Communistische Partij. In de tussentijd ziet Blok zijn handelsrelatie met China jaar na jaar met honderden miljoenen groeien. Het zou zonde zijn als daar wat mensenlevens tussenkomen. Zolang het geld blijft rollen, mogen de koppen dat blijkbaar ook.

Genoten van dit artikel? Word ‘friend’ van Lilith en support onze journalistieke en feministische platform.
Enjoyed this article? Become our friend and support us.